“Een kilo druiven voor € 1,49 dat wil toch iedereen?” Ik niet!

door: Marja 7 september 2018

Langs de weg zie ik een grote abriposter van een grote supermarktketen. Door de speakers van mijn radio buldert een paar minuten later een opgewekt klinkende luidruchtige stem: “Een kilo witte of blauwe druiven voor maar één negenenveertig! Dat wil toch iedereen?”.

Nou, ik niet (meer)! Sinds ik weet wat een druiventuinder aan inspanningen verricht en investeringen pleegt om druiven te kunnen telen, een gezond product af te leveren én een gezond bedrijf te kunnen blijven behouden, kunnen we bij € 1,49 nauwelijks spreken van een eerlijke prijs.

Uitgeknepen

Bij het opzoeken van de bewuste advertentie op de website van de bewuste supermarktketen, is het land van herkomst ver te zoeken. Dat ze uit Nederland komen, valt te betwijfelen. Dat zou kunnen betekenen dat deze druiven ook nog een lange reis hebben afgelegd, wat transportkosten met zich meebrengt. Tel daar de kosten voor reclame bij op die de supermarktketen maakt en dan ben je zo door die € 1,49 heen, ook bij aankoop en verkoop van grote partijen.

Waar haalt de supermarkt zijn winst dan vandaan? Daar is maar één antwoord op: bij die druivenkweker. Kwekers en boeren worden uitgeknepen op prijs, het is een geluid dat steeds sterker wordt. Steeds meer Nederlandse bedrijven in de food- en agrisector moeten vechten om het hoofd boven water te houden. En dat waterpeil varieerde ook nog enorm dit jaar. Eerst veel te hoog in het voorjaar, daarna veel te laag afgelopen zomer, waardoor de voedselproductie sterk onder druk kwam te staan.

Pruimen- en tomatengate

Te kleine pruimen van boer Kees Hamelink werden geweigerd, te rimpelige snoeptomaatjes van Greenco afgekeurd door de supermarkten. Dat Greenco die zes miljoen Tommies snacktomaatjes gratis weggaf, was natuurlijk fijn, maar ik had er best voor willen betalen, als ik in de buurt was geweest (ik was elders op kampeertrip…).

Gelukkig kwamen veel landelijke en regionale sociale initiatieven in beweging, zoals Kromkommer, Boerschappen, Potverdorie, Rechtstreex en in het Westland Boeregoed (met de Boeregoed Raapbox ‘op ’t nippertje gered’ actie). Waardoor deze grote hoeveelheden afgekeurd maar prima eten, toch goede bestemmingen vonden. De consument kreeg een krachtige stem tegen verspilling.

Neuromarketing

En toen ging de marketingtrukendoos open: de ene na de andere supermarktketen verklaarde zogenaamd de oorlog met de cosmetische regelgeving en ging, met bij iedere keten een andere benaming, ineens wel afgekeurde groenten en fruit verkopen. Want o wee, als de klant mondig wordt en negatieve berichtgeving over hun super zou uiten. Natuurlijk is het een goede zaak dat ook de kromme komkommers en kleine pruimen nu wel verkocht worden, maar wie houdt nu het prijsbeleid van supermarkt naar teler in de gaten?

Supermarkten zijn goed in neuromarketing: verkooptrucjes die invloed uitoefenen op de emotionele reactiepatronen in onze breinen. Prijsstelling is er daar één van. Hoe goedkoper, hoe beter voor onze portemonnee, toch?

Duurzaam en sociaal

Maar heb je er weleens over nagedacht of die teler nog wat overhoudt aan die lage prijs? Of hij nog jarenlang in staat is om die druiven, mét pit, te kunnen telen? Of hij door die lage opbrengst misschien genoodzaakt wordt tot handelingen die niet zo goed zijn voor ons milieu, zoals het inzetten van chemische bestrijdingsmiddelen? Kan hij nog wel een gezond product leveren voor die prijs? Of zien we in de toekomst daardoor onze zorgkosten nog verder stijgen door die druiven met gifstoffen erop?

Kan hij zijn personeel wel goed betalen om die grote hoeveelheden druiven die naar dat verre Nederland verscheept moeten worden, te verzorgen, te krenten en te plukken? Of moet dat ook allemaal zo goedkoop mogelijk en worden deze hardwerkende mensen uitgebuit?

Goedkoop is duurkoop

Goedkoop is duurkoop op lange termijn. Dit wil iedereen toch helemaal niet? Wees je bewust van de gevolgen van goedkoop fruit. Gezond geteelde druiven horen gemiddeld tussen de € 7 en € 12 per kilo te kosten. Zelfs die ‘ouwe tuinders’ die in het Westland als hobby deze druiven telen in een kassie in de achtertuin en in stalletjes aanbieden, vragen een prijs die rond dit gemiddelde ligt. Dat is een eerlijke prijs voor al dat harde werken.

Inmiddels ben ik al een jaar niet meer in de supermarkt geweest. Ik koop mijn eten alleen nog lokaal, bij stalletjes langs de weg, kwekerijen, boerderijen en kleine winkels. Mijn boodschappenbudget is exact hetzelfde gebleven. Hoe dat komt? Omdat ik alleen meeneem wat ik nodig heb, een eerlijke prijs voor m’n eten betaal en me niet meer laat inpalmen door de neuromarketingtrucjes van de supermarkten. Het verhaal achter het eten, dat raakt me nu wél op mijn emotionele reactiepatronen. Maar dat lijkt mij alleen maar gezond, sociaal en maatschappelijk verantwoord. Dat wil toch iedereen?

Wil je reageren op deze blog? Dat kan onderin. Deel je eigen gevoel, maar ook graag informatie over initiatieven die met de onderwerpen ‘verspilling’ en ‘eerlijke prijsstelling’ te maken hebben. Alvast bedankt voor je reactie!