Iedere zaterdag bellen de Dj’s van het radioprogramma Enthousiasper door de  samenwerking met Fietsen voor mijn Eten met een lokale ondernemer om wat extra aandacht aan hen te besteden tijdens deze moeilijke coronaperiode. Deze week kwam daar verandering in omdat er twee vrolijke studentes van de Hogeschool Utrecht aan de telefoon hingen!

Nina en Julia volgen een minor aan de Hogeschool van Utrecht die gaat over de leefbare stad en speciaal daarvanuit krijgen ze van de school development goals waar ze zich op moeten richten. De dames zijn voor dit project in een interdisciplinair team aan de slag te gaan met een praktijk vraagstuk en daar is een bedrijfsuitje uit voort gekomen.

Dit is een fietsroute “Tour de Boer” langs drie platteland winkels waarbij een spel gespeeld wordt en de deelnemers quizvragen voorgeschoteld krijgen die betrekking hebben op duurzaamheid maar ook de producten waar je mee in aanraking komt. De route begint op Fort ’t Hemeltje om via boerderij Nieuw Slagmaat en de Veldkeuken bij kersenboomgaard de Knapschinkel uit te komen.

Lees het hele artikel en luister naar het radio interview op Houten FM

Binnenkort wordt het bedrijfsuitje actief, heeft u nu al interesse? Stuur een mail naar krommerijnstreek@fietsenvoormijneten.nl

“… een kloddertje goudgeel daar…”. Als bezige bij van een bepaalde generatie ligt de tv-serie ‘De Familie Knots’ me nog vers in het geheugen. Het heeft niets met het goedje in deze blog te maken, maar als je hun roze nu in goudgeel verandert, begint de strekking van dit verhaal je misschien al te dagen. En het is nog niet klaar met de jeugdherinneringen, want mijn bijnaam was en is (natuurlijk) Marja de Bij naar het bijna-gelijknamige tekenfilmfiguurtje. Toen mijn moeder nog mijn kleding uitkoos, kreeg ik eens een zwart-geel gestreepte trui te dragen, wat niet zo in goede aarde viel. Maar… nu vliegt in het logo van Fietsen voor m’n eten een bijtje en Marja is inmiddels het fietsvriendinnetje van stripfiguur Ben de Westlandse Bij.

Ik heb dus iets met bijen. En met honing, vooral die bij elkaar gefietste uit de streek vandaan. Heerlijk als gezonder zoet in mijn eten en drinken. Ik fiets voor m’n honing! En Natuurlijk Westland in Naaldwijk heeft mijn hart gestolen.

Mijn eerste keer Natuurlijk Westland

Gerrit en Astrid Stuurman ontvingen op 4 maart 2020 hartelijk de delegatie van de Fietsersbond Westland, voor de officiële installatie van de Westlandse Fietsburgemeester. Wethouder Pieter Varekamp hing me in de veranda van Natuurlijk Westland de fietsburgemeestersketting om, onder toeziend oog van bestuursleden, media en publiek, waaronder mijn trotse ouders.

Ik moest schoorvoetend bekennen dat dit mijn allereerste bezoek aan Natuurlijk Westland was, ook al staat deze tip al sinds de start van Fietsen voor m’n eten – Westland op de regiokaart. Daar had ik wel een legitieme reden voor: ik had sinds de start van Fietsen voor m’n eten al zoveel honing uit andere streken bij elkaar gefietst en cadeau gekregen, dat ik nog niet toe was aan een nieuw potje.

Sinds dit eerste bezoek is hier natuurlijk verandering in gekomen. Ik gebruik sindsdien met een grotere regelmaat een kloddertje Westlands goudgeel hier en kloddertje Westlands goudgeel daar…. Tijd voor een achtergrondgesprek met twee lieve mensen die vol passie over hun winkel kunnen praten. Een winkel vol producten voor de productie van honing, om honing in te stoppen, met honing erin verwerkt en natuurlijk de honing zelf, vanuit de streek en daarbuiten. Elke keer als ik Natuurlijk Westland bezoek, kijk ik weer mijn ogen uit. Op iedere plank is wel iets bijzonders te vinden. Hoe is dit zo ontstaan?

Oud-tuinder Gerrit

Na het beëindigen van zijn tuinbouwbedrijf in 2003, waar hij eerst radijs en later lelies teelde, werkte Gerrit nog jaren bij aan tuinbouw gerelateerde Westlandse bedrijven. Tot gezondheidsproblemen ervoor zorgden dat hij thuis kwam te zitten. Omdat Gerrit van aanpakken houdt, volgde hij bij De Werkbij allerlei cursussen voor het houden van bijen. Hij werd hier zo door geïnspireerd dat hij in 2014 bij de Gemeente Westland een plan indiende voor het opzetten van een winkel, met educatie over het belang van bijen voor de natuur en onze omgeving als speerpunt. Die vergunning kwam er rap en zo startte Gerrit een vestiging van De Werkbij naast zijn woning vlakbij de Plas van Alle Winden. De ultieme plaats voor zijn eigen bijenkasten, met al die natuur en wilde bloemen in de buurt. In 2018 veranderden Gerrit en Astrid de naam van de winkel in: Natuurlijk Westland.

Zijn eigen bijen produceren zo’n 50-60 kilo honing per jaar. De rest van de Westlandse honing die Gerrit in zijn winkel graag tapt voor zijn klanten, wordt verzameld bij verschillende imkers in de streek. De kwaliteit is natuurlijk niet te vergelijken met de meeste potjes en knijpflesjes in de supermarkt. Goedkope honing elders is vaak aangevuld met siropen en is verhit, waardoor de werking van de enzymen in de honing grotendeels teniet gedaan is. De honing bij Natuurlijk Westland is zuiver, zo vanuit de honingraat verzameld en verpakt. Dan weet ik wel waar ik voor kies…!

Gezondheidsaspecten

Honing is het speeksel dat bijen uitscheiden bij de verwerking van nectar uit bloemen. Ook al ligt het koolhydratengehalte van honing hoog, het mag gezonder genoemd worden dan andere soorten geraffineerde suiker en zoetstoffen. De enzymen in honing zorgen voor een betere afbreekbaarheid en opneembaarheid van de suikers in het lichaam. Honing heeft een antibacteriële werking en een verzorgende werking op de spijsvertering. Verder kan honing een weerstand verhogende en reinigende werking hebben en kan het goed zijn voor de bloedsomloop en het hart.

Bij Natuurlijk Westland worden ook allerlei aan het natuurlijke productieproces van honing verbonden producten verkocht, zoals stuifmeelpollen en propolis. De stuifmeelpollen blijven bij de zoektocht van de bij naar nectar plakken aan de pootjes. In gedroogde vorm kunnen pollen bij langdurige inname, bijvoorbeeld in de yoghurt bij het ontbijt, een gunstige werking op hooikoorts hebben. Ze zitten vol eiwitten en worden daarom ook vaak door sporters gebruikt. Propolis is de hars van bomen en planten, die de bijen verzamelen om gaten te dichten in de honingraat. Het wordt vermalen tot een heel fijn poeder en verwerkt in verzorgende producten, zoals tandpasta, waarbij het een antibacteriële werking heeft.

Zonder bijen geen eten

Nog een jeugdherinnering: de biologieles! En dan met name die les over de kringloop van de natuur. Zonder bijen vindt er geen bestuiving van vruchtdragende planten plaats en hebben wij geen eten, zo simpel is het. Los van die heerlijke honing die ze produceren, zijn ze dus onmisbaar in het proces van een zaadje in de grond naar eten op je bord.

Dit belang benadrukt Gerrit in het educatieve gedeelte van zijn onderneming. De winkel met imkerijbenodigdheden, glazen potten en honingproducten houdt hem heerlijk bezig. Laten zien hoe bijen honing maken en wat bijen nog meer doen, is zijn andere passie. De veranda aan de winkel zal in de toekomst naar verwachting weer dienen voor het ontvangen van groepen en voor het drinken van een kopje thee, uiteraard mèt honing, als je even wilt bijkomen van je fietstocht. Een stukje honingtaart van Astrid erbij doet dan nog meer wonderen.

En dan: de hamvragen

Dit achtergrondgesprek bood mij natuurlijk de kans om antwoord te krijgen op vragen waar ik zelf al geruime tijd mee rondliep.

  1. Klopt het dat de honing zijn werking verliest als je het in hete thee schenkt?

Gerrit: “Ja, dat klopt, gekookt water heeft invloed op de enzymen in de honing. Je kunt het dus beter pas in je thee doen, vlak voordat je het gaat drinken.”

  1. Wat kun je doen als de honing versuikerd is?

Gerrit: “Na verloop van tijd vindt kristallisatie plaats in de honing. Zet de pot in warm niet-kokend water en het wordt weer vloeibaar.”

Met deze adviezen, een hoofd vol nieuwe informatie, een zakje stuifmeelpollen en natuurlijk een potje Westlandse honing fietste ik na een inspirerend gesprek deze bijzondere winkel weer uit.

Fiets ook voor je honing!

Er zijn natuurlijk nog veel meer vragen over bijen en honing die je aan Gerrit en Astrid kunt stellen, bijvoorbeeld over het verschil tussen klaverhoning en paardenbloemhoning, waarom de ene honing eruit ziet als crème en de andere vloeibaar is en welke soorten uit Nederland en welke uit het buitenland komen. Dus je bent bij deze van harte uitgenodigd om de winkel te bezoeken tijdens je fietstochten.

Kijk jij er ook zo je ogen uit als ik elke keer doe? En snuif dan ook nog even de natuur in de omgeving op om het werkgebied van de bijen in je op te nemen. En je te realiseren hoe wonderlijk de totstandkoming van het eten op je bord en de honing in je thee eigenlijk is. Dankzij die bezige bijen in onze streek….

Natuurlijk Westland is momenteel geopend op:
– donderdag en vrijdag van 10:00-17:00 en op
– zaterdag van 10:00-16:00

Adres: Rijnsburgerweg 114 in Naaldwijk

Houd de openingstijden voor de zomerperiode in de gaten via de Facebookpagina of website van Natuurlijk Westland.

 

Gerrit en Astrid dragen Fietsen voor m’n eten een warm hart toe en hebben deze blog gesponsord. Meer weten over de sponsoropties en de bestemming van sponsorbijdragen? Kijk op de pagina Sponsoropties Westlandse aanbieders of op de algemene sponsorpagina.

Ben je strandganger van Slag Beukel, het hoofdstrand van ’s-Gravenzande, dan ontkom je er niet aan om even langs de automaat van ’t Kommaatje te fietsen. Fiets je door de duinen, dan heb je vast het mooie bord al eens zien staan bovenaan het slag, dat verwijst naar die heerlijke tomaten en komkommers, om op je fiets al van te watertanden.

Toen ik in 2017 startte met de groep ‘Fietsen voor m’n eten – Westland’ kende ik nog slechts twee stalletjes langs de weg: de Westlandse Aardbei en ’t Kommaatje. De eerste van horen zeggen, de tweede omdat ik John en Jozé ken van de kitesurfvereniging. Ik kan me het moment nog herinneren waarop John trots vertelde dat hij een automaat met winkeltje ging plaatsen bij hun kwekerij. Iedereen die potentieel klant kon worden, mocht het weten. En zo geschiedde: een mooi houten huisje werd gebouwd, met 24-uurs automaat en een groot luik waaruit het winkeltje tevoorschijn getoverd werd. De verkoop kwam al snel op gang. Zelf was ik toen nog teveel ingesteld op de supermarkt dus het stalletjesvirus had bij mij nog niet dusdanig toegeslagen dat ik er meteen langs ging.

Nu zijn we een aantal jaren verder en is een bezoekje aan ’t Kommaatje regelmatig in mijn fietstochtjes terug te vinden. Ik praat bij met Jozé over haar bezigheid, hoe het toen ontstond en hoe het nu gaat.

Hoe kwam het zo?

“We hebben een demokas, waar we allerlei verschillende soorten tomaten telen. Het begon een beetje als een geintje. Onze zoon René ging ook komkommers telen en toen zeiden we: toch wel leuk om er wat mee te doen. Ik kreeg meer tijd omdat de kinderen uit huis gingen. Vooral John en René kwamen met het idee en ik was nog een beetje huiverig. ‘Gaat dat wel lopen?’, dacht ik. ‘Zit ik daar een krantje te lezen…’. Ik bedacht de naam ’t Kommaatje en eigenlijk vanaf het begin kwamen er heel veel mensen en heb ik het er gewoon druk mee. En we willen hiermee ook de Westlandse tomaat promoten, want de berichtgeving is niet altijd rooskleurig.”

Binnenkort bouwen John en Jozé een nieuwe demokas naast de 8 hectare aan de Noordlandseweg, voor de ontwikkeling van nog meer en vooral lekkere tomaten. Aan de Strandweg hebben ze ook 8 hectare kassen. De soorten tomaten die bij Maatschap De Jong-Franke (de officiële naam van de kwekerij) geteeld worden, variëren per jaar. Twee jaar geleden waren er allerlei soorten, kleuren en maten te vinden in het winkeltje. Nu telen ze alleen rode tomaten. “Dit is afhankelijk van de vraag van onze opdrachtgevers. Dat zijn de zadenbedrijven die nieuwe soorten ontwikkelen. Het grootste deel van de oogst gaat naar het buitenland naar supermarkten. Slechts een heel klein deel belandt in de automaat en in het winkeltje. Maar we hebben genoeg om nog meer particuliere klanten te kunnen bedienen.”

Winkeltje èn automaat

Dit jaar gaat Jozé alleen op vrijdag open met haar winkeltje. De overige dagen staat de automaat klaar. “De vrijdag was altijd al de beste dag. We begonnen destijds met op maandag, woensdag en vrijdag het winkeltje open. Hoe meer naar het weekend, hoe drukker het werd. Vooral op de stranddagen en dan wanneer mensen het strand verlaten, moeten we de automaat echt in de gaten houden. Soms op de heenweg ook wel, voor een gezonde snack op het strand, maar de meeste mensen nemen de komkommers en tomaten mee naar huis na afloop. Het seizoen voor het winkeltje loopt van april tot november en dan is de automaat nog open tot december. Maar zodra het winkeltje dicht gaat, merken we dat de automaat ook minder druk bezocht wordt. Het versterkt elkaar toch, zien we.”

Het sociale contact is voor veel mensen belangrijk, zo blijkt uit het verhaal van Jozé. Als ze alleen de automaat zouden hebben, dan zouden ze veel minder vaste klanten hebben. Jozé vindt het ook ontzettend leuk om te doen en ziet het runnen van haar winkeltje ook helemaal niet als werk. Toch moet ze daar bij het bepalen van de prijs wel rekening mee houden, dat het veel werk is.

“Als ik de automaat bijvul, hoor ik weleens mensen praten over de prijs, dat ze verwachten dat het veel goedkoper is dan in de supermarkt omdat ze het rechtstreeks bij de tuinder kopen. Maar wat ze vaak niet weten, is dat de tomaten in de supermarkt juist te goedkoop zijn en er te weinig opbrengsten naar de telers gaan. En het werk dat we eraan hebben om te verpakken en de automaat gevuld te houden en de winkel te bemannen, en de aanschaf van de automaat zelf, zijn ook investeringen die terug verdiend mogen worden. Daar staan mensen vaak helemaal niet bij stil.”

Leuke momenten

Natuurlijk overheersen de leuke momenten, vooral als de winkel open is. “Ik heb superleuke gesprekken met mensen en zou die vrijdagen niet willen missen. Zelfs oppassen op mijn kleinkinderen moet wijken voor de vrijdagen. Wat ik zo leuk vindt, is dat we steeds meer vaste klanten hebben die zeggen dat de tomaten veel lekkerder zijn. Laatst vertelde een moeder aan me dat ze een keer haast had en tomaten bij de supermarkt had gehaald. Haar kinderen vroegen waar ze deze gekocht had, want ze vonden ze niet zo lekker als die van ons.”

Jozé ziet ook een toename van het aantal klanten in de afgelopen jaren en wijst hiervoor zeker ook naar de Facebookgroep Fietsen voor m’n eten – Westland. We hebben zelfs na ons gesprekje in februari het delen van deze blog even uitgesteld, doordat het sinds de opening van de automaat in april en de aankondiging daarvan op Facebook, gigantisch druk is geweest. Nu het winkeltje weer open is, durft Jozé het aan om haar verhaal te delen en is ze helemaal klaar voor de ontvangst van meer klanten.

Het winkeltje van ’t Kommaatje is van april tot november geopend op de vrijdagen van 9:00-16:30, tot december is de automaat elke dag geopend. Er is volop parkeergelegenheid aanwezig, een groot voordeel ook nu de coronamaatregelen invloed uitoefenen op het gebruik van de automaat en de gang naar het winkeltje. Met een groot plexiglas scherm in de toonbank, ontsmettingsmiddelen voor de handen, de dringende wens om producten in de winkel niet aan te raken en door gepast te betalen, voldoet ’t Kommaatje aan de voorschriften om besmetting van het coronavirus te voorkomen.

O, kom jij ook maar eens kijken bij ’t Kommaatje op Strandweg 15 in ‘s-Gravenzande? Kijk op de stalletjespagina voor meer informatie.

John en Jozé dragen Fietsen voor m’n eten een warm hart toe en hebben deze blog gesponsord. Meer weten over de sponsoropties en de bestemming van sponsorbijdragen? Kijk op de pagina Sponsoropties Westlandse aanbieders of op de algemene sponsorpagina.

door Fanny Beishuizen

Gastvrij    

Tijdens de Open Boerderijendag van Kleinlangevelsloo sta ik aan een kraampje te vertellen over Fietsen voor m’n eten. Even later krijg ik een kaartje overhandigd van Boer Vincent, die ik later per ongeluk de naam Richard geef op mijn Facebookgroep.

Decohof Overgoor: boomkwekerij. Uhm, Vincent, ik geloof niet dat ik iets te eten vind op jouw bedrijf, toch? Hij lacht en zegt: “Kom maar een keer an. Laat ik het je zien.” Continue reading “Fietsen voor m’n … bomen?”

Nog even en dan is het druivenseizoen alweer afgelopen. Op dit moment ben ik negen weken bezig met fietsen voor m’n eten en heb ik al heel wat trossen druiven naar binnen gewerkt. Van verschillende hobbyïsten die druiven in een kasje achter in de tuin of aan de schuur hebben hangen tot die biologisch geteelde van de Westlandse Druif (zie mijn vorige blog). Maar geen enkele zo smaakvol en zo duurzaam geteeld als bij Druivenkwekerij Nieuw Tuinzight, heb ik inmiddels ontdekt. Ik sprak Hilde Jansen over hun inspirerende bedrijf aan de Zwethkade-Zuid 45 in Den Hoorn, dat zij samen met haar man Arnold runt. Continue reading “Fietsen voor m’n druiven (2)”